Tornalama İşleminde Kullanılan Formüller

Talaş Kaldırma Faktörleri

Bu konumuzda Tornalama işleminde gerekli olacak formüllere yer verilecektir.

Formülleri en ayrıntılı şekilde anlatıp iş hayatında ve okul sınavlarına yardımcı olacak şekilde formül arkasından formülün tanımı ve formülle ilgili soru çözümü yapacağım ilk formülümüz:

Kesme Hızı Formülü

Kesme Hızı Formülün Amacı :

İş parçasının en verimli şekilde işlemesi  iş parçasının yüzey  pürüzlülüğü  en aza indirmek ve kesici uç ömrünü  artırmak için kullanılan formüldür.

Devir Sayısı Bulma Formülü

Devir Sayısını Bulma Amacı:

Tezgah ömrünü uzatmak ve devir istenilenden düşük veya yüksek olursa kesici takımın sürtünme katsayısı artacaktır Dolaysıyla kesici uç un ömrünü kısaltacaktır.

İlerleme Hızı Formülü

İlerleme Hızı Formülü Amacı:

İlerleme hızı formülü iş parçasının en kısa sürede işlenmesi ve tezgah çalışma süresini en kısa süreye indirmeye hedefler.

İlerleme Miktarı

İlerleme Miktarın Amacı:

İlerleme miktarın amacı iş parçasının en kısa sürede bitirmek ve iş parçasının yüzey kalitesini istenilen değerde tutulmasına önemli rol oynar.

Paso Kalınlığı Formülü

Paso Kalınlığı Formülün Amacı:

ilk olarak (paso tanımlayalım paso malzeme üzerinden talaş kaldırma işlemidir.)

Paso kalınlığı bulmadaki amaç kesici uç iş parçasının üstünden en verimli şekilde işlemesini öngörmemizi amaçlar.

Konik Tornalama Formülü

Silindirik parçanın çapında meydana gelen düzenli  değişime konik adı verilir.

l=Konik esas boyu

L=Parça boyu

D=Konik büyük çapı

d=Konik küçük çapı

Koniklik Açısı Formülü: (tg a)= D-d/ l

Eğim:

Eğim bir parçanın eğimi,parçanın açılı kenarında ve belirli uzunlukta meydana gelen düzenli azalmalıdır.

D=Büyük çap

d=küçük çap

l=konik boyu

a/2= eğim açısı

s= eğim miktarı

Eğim Açısı (tg a/2)=D-d/2.l

Esas İşleme Formülü

Esas İşleme Formülü Amacı:

Esas işleme zamanı operatörün direkt katkısı olamadan, sadece tezgah verimi ve takımın talaş kaldırmak için harcadığı zamandır

Örnek Sorular

Soru 1

Malzemesi st 50 bir parça bir torna tezgahında işlenecektir.

Takım ucunun yarı çapı 1,5 mm 63 mikron yüzey kalitesi elde edebilmesi için ilerleme miktarı ne olmalıdır.

Çözüm

Burada yukarıdaki ilerleme miktarı formülünü uygulayacağız        

           

S=İlerleme miktarı                        

r = Takım ucu yarı çapı

Rt= Yüzey kalitesi

            

Soru 2

malzemesi st70 olan bir milin çapı 90mm uzunluğu 350mm dir ilerleme 0,63 mm/devir kesme hızı 90m/dk olsrsk verilmektedir.Parçanın esas işleme zamanı kaçtır.

la+l+lu

4+350+3=357mm

Çözüm

ilk olarak devir bulma işlemi yapacağız

n=Devir ( devir/ dakika)

v=kesme hızı
D= büyük çap

şimdi esas işleme zamanı formülünü uygulyacağız.

th=esas işleme zamanı (sn)

l = parça uzunluğu

i = kaç kere paso aldığı

n = devir /dakika

s= ilerleme mm/devir

Soru3

Bir torna tezgahında büyük çapı 60mm,küçük çapı50mm boyu 100mm olan sporttan çevirmemiz gereken açıyı hesaplayınız

Çözüm

konik işeme formülü uyğulayacağız

D=Büyük çap

d= Küçük çap

L= Parça boyu

Soru4

Malzemesi st 80 olan bir parça çapı D100 uzunluğu L300mm p10 sert metalle 3 paso boyunca tornalanmaktadır.Pao kalınlığı a=5 ilerleme s0,63 kesme hızı 80  buna göre esas işleme zamanı kaçtır?
la+L+lu
8+300+8=318mm

Çözüm